Đặc khu kinh tế: Nhiều nước rơi cảnh “được ăn cả, ngã về không”

30 Tháng Tám, 2017

Chức năng bình luận bị tắt

Đặc khu kinh tế tạo ra hơn 500 tỷ USD

Mô hình khu kinh tế đương đại trước nhất được thành lập tại Puerto Rico (vùng quốc hải ở phía Đông Bắc biển Caribe thuộc chủ quyền của Mỹ) năm 1942. Từ cuối những năm 1960, các mô phỏng khu kinh tế tự do, đặc khu kinh tế, đặc khu hành chính, thị thành tự do tăng trưởng mạnh ở nhiều quốc gia châu Á như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, UAE, Nhật Bản, Indonesia, Đài Loan, Malaysia…

Số lượng các đặc khu kinh tế tăng nhanh qua từng giai đoạn. Sự tăng trưởng của các đặc khu kinh tế góp phần không thể thiếu thúc đẩy thương nghiệp toàn cầu, tạo ra trên 70 triệu việc làm trực tiếp và hơn 500 tỷ USD kế quả kinh doanh.

Theo Bộ KH&ĐT, 5 nhân tố tạo nên sự thành công của các đặc khu kinh tế gồm: vị trí địa kinh tế, chính trị kế hoạch (gần cảng biển quốc tế, các tuyến liên lạc không thể thiếu của quốc gia, kết nối tiện lợi với bản đồ và quốc tế); Chiến lược và kế hoạch tăng trưởng rõ ràng với lĩnh vực, nghề dành đầu tiên tăng trưởng và có lợi thế so sánh nổi bật; Môi trường đầu tư buôn bán và chính sách ưu đãi; Có sự hỗ trợ trước hết của Chính phủ để đầu tư tăng trưởng các công trình kết cấu cơ sở không thể thiếu và tăng trưởng nguồn nhân công; Bộ máy điều hành hành chính tinh gọn và hiệu quả.

“Các bản đồ Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc đáp ứng các nhân tố quy chế thành công đặc khu kinh tế theo kinh nghiệm quốc tế”, Bộ KH&ĐT cho biết.

66% đặc khu ở Ấn Độ bại trận

Để hạn chế rơi vào “vết xe đổ”, Ban soạn thảo Dự thảo luật cũng nghiên cứu nguyên cớ bại trận của 1 số đặc khu kinh tế trên toàn cầu. Theo nghiên cứu Quốc tế của FIAS (2008), Pakistan, 1 số đặc khu kinh tế của Ấn Độ, 1 số quốc gia ở châu Phi (Senegal, Namibia, Liberia, Bờ Biển Ngà, Công gô, Nam Phi), Ukraine, Moldova bại trận khi vun đắp mô phỏng đặc khu kinh tế.

Có nhiều nguyên cớ dẫn đến bại trận như vị trí không thuận lợi khiến cho tầm giá đầu tư lớn; Chính sách khó khăn chỉ dựa vào ưu đãi thuế, cần lao cứng nhắc; Giá thuê và các nhà sản xuất mang tính bao cấp; Mô hình điều hành và công ty hệ thống to kềnh, có quá nhiều cơ quan tham dự vào việc điều hành đặc khu.

Từ năm 2000-2014, Ấn Độ đã cấp phép cho 564 đặc khu kinh tế, nhưng tính đến tháng 6/2014, chỉ có 192 khu là còn hoạt động, chiếm 34%. Bộ Thương mại Ấn Độ đã mua ra nguyên cớ bại trận do Chính phủ Ấn Độ đã dành các ưu đãi cho các đối tượng nằm ngoài đặc khu kinh tế và rút bớt ưu đãi cho các đặc khu kinh tế khi ký các hợp đồng mậu dịch tự do.

Ngọc Linh (tổng hợp)